आपल्या मावळा प्रवासाची सुरुवात करा
मोबाइल क्रमांकाद्वारे लॉगिन
ओटीपी मिळाला नाही? पुन्हा पाठवा प्रतीक्षा करा
दिनांक२६ ऑक्टोबर २०२५ 
ठिकाण: किल्ले भुदरगड, ता. भुदरगड, जि. कोल्हापुर
आपल्या मावळा प्रवासाची सुरुवात करा
मोबाइल क्रमांकाद्वारे लॉगिन
ओटीपी मिळाला नाही? पुन्हा पाठवा प्रतीक्षा करा
भुदरगड किल्ला – सह्याद्रीच्या कुशीत वसलेला एक ऐतिहासिक गड
🗺️भौगोलिक स्थिती
भुदरगड किल्ला सह्याद्रीच्या डोंगररांगांमध्ये वसलेला असून दुधी तलावामुळे त्याने आपले वेगळे अस्तित्व निर्माण केले आहे. हा किल्ला सपाट जांभ्या दगडाच्या पठारावर बांधलेला आहे.
किल्ला मनोहर-मनसंतोषगडच्या पूर्वेस असलेल्या डोंगरमाथ्याच्या टोकावर युद्धरणनीतीच्या दृष्टीने बांधण्यात आला आहे. कोकण ते कोल्हापूर आणि दक्षिण भारत ते उत्तर महाराष्ट्र या व्यापारी मार्गांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी भुदरगड अत्यंत महत्त्वाचा होता. रांगणा घाट, आंबोली घाट यांसारख्या व्यापारी घाटवाटा या किल्ल्यावर येऊन मिळत.
🛡️लष्करी आणि प्रशासकीय महत्त्व
भुदरगड हा मध्यवर्ती लष्करी तळ आणि प्रशासकीय केंद्र होता. याच्या नियंत्रणाखाली खालील सहा दुय्यम व तृतीय श्रेणीचे किल्ले होते:
रांगणा आणि भुदरगड हे एकमेकांशी थेट निगडीत असून डोंगरमाथ्याच्या टोकावर वसलेले आहेत. पठारावरील सौम्य उतार, नैसर्गिक खडकांचे कडे आणि दाट जंगल यामुळे किल्ल्याला नैसर्गिक संरक्षण लाभते. पाण्याचा मुबलक साठा आणि विस्तीर्ण भूभागामुळे मोठ्या सैन्याची तैनाती शक्य होती.
🏰स्थापत्य वैशिष्ट्ये
📜ऐतिहासिक पार्श्वभूमी
🛕सध्यस्थिती
प्रत्येक माघ महिन्यात कृष्ण प्रतिपदेपासून दशमीपर्यंत श्री भैरवनाथ यात्रेची मिरवणूक निघते. हे तीर्थक्षेत्र म्हणून प्रसिद्ध आहे.
संख्या नाही, बदल मोजतोय!
